پیدایش هم آهنگی (هارمونی):

هارمونی یا هم آهنگی، علمی است که از قواعد وصل کردن صداها و تنظیم میگیرد و آهنگساز با فراگیری آن قادر میشود آثاری به شیوه پولیفونی بسازد. به بیانی دیگر همانطور که ملودی از ریتم ناشی میشود، هارمونی نیز از ملودی بوجود میآید. همانطوریکه قبلاً ذکر شد پولیفونی از قرن نهم میلادی در موسیقی پیدا شد. با این اوصاف، علمی که امروز آنرا هم آهنگی یا هارمونی مینامند هنوز بوجود نیامده بود.

در پولیفونی نواهای مختلف و فواصل مطبوع چند صدایی استفاده میشد ولی قواعدی که طرز بکار بردن آنها را معین کند وجود نداشت. از اواخر قرن پانزدهم یک قاعده کلی برای آوازهای چند صدایی وضع شد که آنرا کنترپوآن نامیدند. در قرن شانزدهم تدریجاً قواعد جدیدی برای آن وضع گردید و بالاخره کنترپوآنی که در آن ریتم و کلمات و آواز در کلیه صداها مساوی بود هارمونی خوانده شد. به این ترتیب بعد از دو عامل اصلی موسیقی نوا (ملودی) و ضرب (ریتم) عامل سوم بنام هم آهنگی (هارمونی) به آنها افزوده شد و طی سالهای متمادی چنان تحولی درموسیقی بوجود آورد که تاریخ موسیقی را تغییر داد و مرحله جدیدی در عالم این هنر باز کرد.